Veiligheid op de bouwplaats moet voorop staan. Vandaag tijdens de zesde editie van Bewust Veilig Dag staan we dan ook extra stil bij het belang van een veilige werkplek in de bouw, techniek & onderhoud. Risicovolle werkomgevingen waar veel werkzaamheden tegelijkertijd plaatsvinden en wordt gewerkt met zware machines, gereedschappen en materialen. Door de toenemende druk op bouwend Nederland gaat het productietempo op veel bouwplaatsen omhoog en wordt er een groter beroep gedaan op arbeidskrachten. Hoe kun je de veiligheid op een bouwplaats blijven waarborgen of zelfs verhogen? Sven Janssen, Health & Safety Teamleider bij Boels Rental, deelt vijf voorwaarden waaraan een veilige bouwplaats moet voldoen.
1. Veiligheidsregels en voorbereiding
Een goede voorbereiding is het halve werk. Zorg ervoor dat veiligheidsregels op de bouwplaats top of mind zijn. Zo verplicht de Arbowet iedereen die op een bouwlocatie werkt kennis te hebben van de veiligheidsrisico's.Op elke bouwplaats is het ook noodzakelijk dat er voldoende gekwalificeerde bedrijfshulpverleners aanwezig zijn. Het volgen van een BHV-cursus is dus geen een overbodige luxe. Ook verhoogt het behalen van een Veiligheid Checklist Aannemers (VCA)-certificaat het veiligheidsbewustzijn. Een VCA is niet wettelijk verplicht maar wordt steeds vaker geëist door opdrachtgevers. Hoe beter iedereen op de werkplaats is voorbereid, hoe lager het risico op calamiteiten.
2. Focus op training
Nu de bouwsector onder druk staat door het tekort aan personeel en de behoefte om snel woningen te bouwen, is het extra van belang om bekwamen vaklieden op te leiden. Een veilige bouwplaats en gebruik van machines start bij bewustwording. Correcte training is essentieel. Bepaalde handelingen in de bouw kunnen nu eenmaal speciale training vereisen. Laat deze werkzaamheden uitsluitend uitvoeren door medewerkers die gecertifieerd zijn. Door het toenemende aantal buitenlandse arbeidskrachten is niet alleen vakinhoudelijke training essentieel, maar ook Nederlandse of Engelse taaltraining. Verbeterde communicatie zorgt voor een veilige bouwplaats.Om veiligheid in de bouwsector te verhogen en bedrijfsongevallen tegen te gaan is ook De Veiligheidsladder in het leven geroepen: een systeem met verschillende treden die de mate van veiligheidsbewustzijn binnen organisaties aantoont en verbetert. De Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) heeft sinds 1 januari 2022 De Veiligheidsladder verplicht gesteld. Zo moeten aannemers en opdrachtgevers in de bouwketen minimaal niveautrede 2 behalen, mits het bedrijf 5 of meer medewerkers heeft.
3. Verantwoordelijkheid
Een veilige bouwplaats ontstaat niet alleen door het behalen van de juiste certificaten. Ook tijdens de uitvoering van werkzaamheden is het belangrijk om inspecties te houden op de bouwplaats. Het niveau van veiligheid en veilig werken kan verder worden verhoogd door veiligheidskundig toezicht. De veiligheidskundige beheert continue de operationele gevaren en risico's tijdens de dagelijkse werkzaamheden op een bouwlocatie. Ook wordt er gecontroleerd of iedereen op de bouwplaats zich aan de eerder gemaakte afspraken houdt. Op deze manier heeft de gehele organisatie inzicht in (on)veilige situaties en handelingen in de praktijk.4. Voldoende rust
Het woningtekort is sinds een aantal jaren ongekend hoog. Factoren als migratie, het te kort aan 279.000 woningen en schaarste aan materialen zetten de bouwsector flink onder druk. Nu in De Bouwagenda is opgenomen om de woningbouw te versnellen tot 100.000 woningen per jaar, zal de belasting verder oplopen.Deze uitdagingen verhogen de werkdruk in de bouw. Tel daarbij op het te kort aan bouwplaats medewerkers. Uit onderzoek van UWV blijkt dat driekwart van de vacatures in de bouw moeilijk zijn in te vullen. Met als gevolg dat er soms op onveilige manieren wordt gewerkt. Ondanks alle voorbereiding en veiligheidsmiddelen ontstaan de meeste ongevallen nog steeds door menselijk handelen. Voldoende rust is essentieel voor veilig werken. Wellicht de meest voor de hand liggende randvoorwaarden voor een veilige bouwplaats, maar toch gaat dit nog regelmatig mis. Niet uitgerust risicovolle werkzaamheden uitvoeren is vragen om problemen. Het is belangrijk om grenzen aan te geven en dit bespreekbaar te maken op de bouwplaats.
5. Elektrische apparatuur
Elektrische bouwmachines spelen een grote rol in het verduurzamen van de bouw. Een actueel onderwerp dat wordt gestimuleerd door de overheid met subsidies voor de aanschaf van uitstootvrij bouwmaterieel. Een goed initiatief, maar onderschat niet de veranderingen op het gebied van veiligheid. De bedrijfshulpverlening op de bouwplaats zal anders moeten worden ingericht als je met elektrische bouwmachines aan de slag gaat. Wat zijn de risico's van werken met elektriciteit? Neem als voorbeeld een elektrische site carrier. Het vervoersmiddel heeft een laag geluidsniveau door de elektromotor. Het is hierdoor belangrijk om loop- en werkverkeer duidelijk(er) te scheiden. Een elektrische bouwplaats vereist een nieuwe risico-inventarisatie.
